Oproep tot moordaanslag op Sinterklaas

Op 29 oktober schreef Michael van Z., voorman van De Grauwe Eeuw, op Facebook (inclusief taalfouten): „Zit niks anders op.. we moeten een prijs op het hoofd van Sinterklaas zetten. Dubbele prijs als het tijdens de Nationale intocht is zodat alle kinderen getuigen ervan zijn, zelfs massaal onder zijn hersenen en botsplinters bedenkt zitten. Maw zonder twijfel morsdood. Zo kan de NPO geen onzin verhaaltje ophangen met een nieuwe Sinterklaas en zijn we voorgoed van dat feest af. (En van die irritante Flodder acteur die Sinterklaas speelt.)”

Daarmee was het dreigende bericht ook gericht tegen acteur Stefan de Walle, die de rol van zoon Kees speelde in de serie Flodder. Naar nu blijkt is er stilletjes een strafrechtelijk onderzoek gestart.

Het gewraakte bericht is nog dezelfde dag van Facebook verwijderd, maar toch kwam het ook de Utrechtse wethouder Kees Diepeveen onder ogen. Hij had op initiatief van Van Z. een commissie ingesteld die straatnamen met verwijzingen naar het koloniale verleden tegen het licht houdt. Diepeveen (GroenLinks) besloot na het dreigende bericht De Grauwe Eeuw uit de commissie te zetten.

„Dat had ook te maken met de manier waarop ze Rijkswaterstaat hadden bejegend”, zegt de Utrechtse VVD-fractievoorzitter Dimitri Gilissen, die al eerder protesteerde tegen de samenwerking met de linkse actiegroep.

In een brief aan de directeur-generaal van Rijkswaterstaat had De Grauwe Eeuw geschreven dat de Coentunnel een andere naam moest krijgen. Zo niet, dan zouden er acties volgen. „De acties zullen ook gericht zijn aan uw persoon, aangezien u de enige bent die het besluit hierover kunt nemen.” Rijkswaterstaat bevestigt dat er ook van deze dreiging melding is gemaakt bij de politie.

Gilissen vindt vooral het bericht waarin Van Z. oproept tot het doden van Sinterklaas alle perken te buiten gaan: „En dat je er dan bij zegt dat de kinderen dat allemaal moeten zien... Dat is bezopen.”

Standbeelden

In een recent rapport van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) over het dreigingsbeeld van terrorisme in Nederland wordt de Grauwe Eeuw met name genoemd als een van de relatief nieuwe extreemlinkse antiracistische actiegroepen. „Deze groepen bestaan voornamelijk uit actievoerders met een migrantenachtergrond. Zij strijden tegen (in hun ogen) racistische en koloniale symbolen in de Nederlandse maatschappij, zoals Zwarte Piet, de VOC, straatnamen en standbeelden. De bekendste actiegroepen hiervan zijn Kick Out Zwarte Piet en De Grauwe Eeuw”, zo meldt de NCTV in het rapport van afgelopen november.

De anarchistische actievoerders onderhouden contacten met gelijkgestemden in heel Europa en werken soms samen. Hoewel het aantal harde acties van deze groeperingen volgens de dienst afgelopen jaren beperkt was, moet rekening worden gehouden met bekladdingen, vernielingen en ’huisbezoeken’ bij politici en bij instanties en bedrijven.

Publicist Carel Brendel onderzoekt al jaren extreemlinkse kringen binnen het internationale socialisme. De antiracistische actievoerders zijn daaraan verwant, maar niet hetzelfde, zegt hij. De antiracistische beweging is versplinterd in kleine groepjes. Expliciete banden met de veel grotere antifascistische en internationale socialistische beweging heeft hij nooit gezien.

Besmette namen

Sinds kort richt De Grauwe Eeuw het vizier op ’besmette’ straatnamen in diverse gemeenten. Zo ontving de gemeente Groningen deze week een brief waarin wordt geëist dat de Piet Heinstraat een andere naam krijgt. „De komende periode zullen er meerdere gemeenten zo’n verzoek ontvangen”, schrijft De Grauwe Eeuw. „We willen het spreiden zodat het voor een langere periode onderwerp van discussies zal zijn. Bij een enkel mediamoment is er kort ophef maar dan gaat na de storm gewoon weer het dagelijkse leven door. Wij proberen in plaats van een heftige storm een harde wind te laten waaien die langer duurt.”

„Geen enkele gemeente of organisatie zou nog met deze groep moeten samenwerken”, vindt de Utrechtse VVD’er Gilissen. „Ze manifesteren zich overal razendsnel als een geradicaliseerde club.”

Hoeveel mensen zich bij De Grauwe Eeuw hebben aangesloten, is onduidelijk. Voor zover bekend heeft de beweging behalve Van Z. slechts drie andere leden. De Grauwe Eeuw zou ruzie hebben met verwante groepen, zoals Kick Out Zwarte Piet. „En dat is nog zacht uitgedrukt”, bevestigt de bekende linkse activiste Anne Fleur Dekker.

Omroep NTR, die de Sinterklaasintocht organiseerde, wil niet reageren, evenals het management van acteur Stefan de Walle. Ondanks herhaalde verzoeken weigert ook Van Z. inhoudelijk te reageren: „Succes ermee.”

Het OM neemt de zaak hoog op. De officiële verdenking luidt opruiing. Hoewel de politie de zaak nog in onderzoek heeft, is er al een officier van justitie op de zaak gezet. Volgens het OM past de oproep tot geweld tegen Sinterklaas in een maatschappelijke tendens van toenemend protest tegen Zwarte Piet. „Dit was vroeger niet denkbaar”, aldus woordvoerder Mary Hallebeek.